به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 239 سوره بقره پرداخته است.
* آيه
فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالاً أَوْ رُكْبَاناً فَإِذَآ أَمِنْتُمْ فَاذْكُرُواْ اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُمْ مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ
* ترجمه
پس اگر (از دشمن یا خطرى) بیم داشتید، پیاده یا سواره (به هر شكل كه مىتوانید نماز گزارید) و آنگاه كه ایمن شدید خدا را یاد كنید، همانگونه كه آنچه را نمىتوانستید بدانید به شما آموخت.
* نکته ها
در قرآن گاهى به جاى كلمه ى «صلوة»، كلمه «ذكر» گفته شده است، چنانكه درباره نماز جمعه مى فرماید: «فاسعوا الى ذكر اللّه» به سوى ذكر خدا بشتابید. و یا خداوند به موسى علیه السلام مى فرماید: «اقم الصلوة لذكرى» نماز را بپادار تا یاد من باشى. در این آیه نیز مراد از «فاذكروا اللّه» نماز است.
آرى، فلسفه و روح نماز، یاد خداوند است.
این آیه اشاره به نماز خوف دارد كه در شرایط جنگى با احكام مخصوصى كه در فقه آمده است، اقامه مى شود.
در احادیث مى خوانیم كه پیامبر صلى الله علیه وآله در جنگ احزاب با اشاره نماز خواندند و حضرت على علیه السلام در بعضى از جنگ ها دستور مى دادند كه هنگام جنگ با ایماء و اشاره نماز بخوانند.
امام كاظم علیه السلام در جواب شخصى كه پرسید: اگر حیوان درنده اى به ما حمله كرد و وقت نماز تنگ بود چه كنیم؟ فرمودند: با همان وضعى كه دارید نماز بخوانید، گرچه پشت به قبله باشد. [تفسیر نمونه، ج2، ص 148 و نورالثقلین، ج2،ص239]
* پيام ها
1- نماز، در هیچ حالى ساقط نمىشود. «فان خفتم فرجالا او ركبانا»
2- در اسلام عسر و حرج نیست. وقتى امكان استقرار بدن و یا ایستادن به سوى قبله و یا سایر شرایط نباشد، حذف مى شوند. «فرجالا او ركبانا»
3- نماز، شكر نعمت است. «فاذكروا اللّه كما علّمكم»
4- بعضى از مسائل را انسان نمى داند، ولى مى تواند به تجربه به دست آورد؛ ولى بعضى از مسائل را انسان نمى داند و نمى تواند كه بداند، مگر از طریق وحى. «ما لم تكونوا تعلمون» و نفرمود: «لا تعلمون»
